Uproszczone Postępowanie Restrukturyzacyjne (UPR) – przebieg procesu

Zaletą wprowadzonego Ustawą z dnia 19 czerwca „o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętych skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu z związku z wystąpieniem COVID-19” Uproszczonego Postępowania Restrukturyzacyjnego (tarcza 4.0.) jest czas jego trwania i odformalizowana forma. Ustawodawca przewidział czteromiesięczny okres na przeprowadzenie postępowania o zatwierdzenie układu.

W porównaniu do wcześniejszych rozwiązań Prawa Restrukturyzacyjnego formalny ciężar przeprowadzenia postępowania został przeniesiony z Sądu na Doradcę Restrukturyzacyjnego.

W postępowaniu o zatwierdzenie układu Sąd jest informowany o jego przebiegu, a po wypracowaniu ugody między Wierzycielami i Dłużnikiem – podejmuje decyzje o jego zatwierdzeniu.

W związku z powyższym (krótki czas postępowania i brak bieżącej kontroli przez Sąd) istotne jest wypełnienie wymogów stawianych przez Ustawę. „Ustawa Covidowa” wymaga odpowiedniego stosowania Ustawy Prawo Restrukturyzacyjne. Poniżej opisujemy przebieg procesu z odwołaniem do konkretnych zapisów ustaw.

Ramy postępowania o zatwierdzenie układu

Poniżej przestawimy kolejne kroki postępowania, a są nimi:

Przygotowania poprzedzające otwarcie postępowania

1. Decyzja o zasadności podjęcia działań w ramach UPR przez Dłużnika
2. Zawarcie umowy z Doradcą Restrukturyzacyjnym
3. Opracowanie koncepcji działań restrukturyzacyjnych, przygotowanie propozycji układowych i spisu wierzytelności, spisu wierzytelności spornych i przekazanie ich Nadzorcy Układu

Otwarcie i przebieg postępowania

4. Obwieszczenie w Monitorze Sądowym i Gospodarczym i wskazanie daty Dnia Układowego
5. Zawiadomienie Sądu o dokonanym obwieszczeniu
6. Pisma do Wierzycieli z informacją o otwartym postępowaniu i prośbą o wskazanie przysługującym im wierzytelności (w celu przygotowania ostatecznych Spisów wierzytelności)
7. Przygotowanie: planu restrukturyzacyjnego, propozycji układowych dla Wierzycieli, Spisu wierzytelności,
8. Negocjacje z Wierzycielami
9. Wybór sposobu głosowania: karty do głosowania, zgromadzenie wierzycieli lub hybrydowo – stosowne powiadomienie wierzycieli, a w przypadku zgromadzenia dodatkowo stosowne obwieszczenie w MSIG, zawiadomienie Sądu.
10. Umorzenie UPR z mocy prawa po upływie 4 miesięcy w przypadku braku akceptacji po stornie Wierzycieli .
11. Nadzorca Układu stwierdza przyjęcie układu przy uzyskaniu wymaganej większości pozytywnych głosów Wierzycieli.
12. Wniosek Dłużnika do Sądu o zatwierdzenie układu oraz obwieszczenie w MSiG.
13. Faza Sądowa postępowania – zatwierdzenie/odmowa zatwierdzenia układu przez Sąd.
14. Uprawomocnienie się orzeczenia Sądu.

Kluczowym dla efektywności postępowania jest okres przed jego rozpoczęciem i właściwe przygotowanie się do procesu restrukturyzacji. Ma to znaczenie zarówno formalne i praktyczne. Formalnie wymagana jest weryfikacja m.in. listy wierzytelności w kontekście ich sporności. Zgodnie z art. 3 ust 2.  PrRestr udział wierzytelności spornych w postępowaniu o zatwierdzenie układu nie może przekraczać 15%. Należy także potwierdzić, czy przedsiębiorca spełnia kryterium niewypłacalności lub zagrożenia niewypłacalnością. Niewypłacalność została zdefiniowana w art. 11 Prawa Upadłościowego. Generalnej weryfikacji podlega możliwość objęcia wierzytelności układem zgodnie z Art. 150 i Art. 151 PrRestr.(łącznie z zapisami art. 17 Tarczy 4.0.  w zakresie wierzytelności zabezpieczonych)

Praktyczny aspekt podjęcia czynności przygotowawczych ma kilka istotnych celów.

• analiza sytuacji finansowej przedsiębiorstwa głównie w zakresie płynnościowym (możliwość i wysokość spłaty zobowiązań). Określenie przyczyn kryzysu przedsiębiorstwa, wypracowanie koncepcji poprawy sytuacji firmy, wybór narzędzi do jej realizacji. W oparciu o tą analizę wypracowanie rozwiązań ugodowych dla wierzycieli i ocena ich wykonalności przez Dłużnika.
• analiza wierzytelności – z uwzględnieniem: arytmetyki układowej (konieczność uzyskania akceptacji wierzycieli dysponującymi 2/3 wartości wierzytelności 1/2 ich ilości), propozycji układowych (podział wierzycieli na grupy art. 161 i art. 162 PrRestr). Dla wierzytelności zabezpieczonych stworzenie oddzielnej grupy wierzycieli i pełnie zaspokojenie wierzytelności jeśli zgoda wierzyciela na objęcie układem ma być niewymagana. (art. 17. Tarcza 4.0.). Analiza wierzytelności pozwala dokonać wyboru typu układu: układ generalny lub układ częściowy z określeniem kryterium doboru wierzytelności do postępowania (art. 180 PrRestr). Ważna jest także weryfikacja wierzycieli w odniesieniu do włączeń od głosowania (powiązania) art. 116 PrRestr.

Istotnym staje się także wybór daty Dania Układowego –Art. 211 ust 3 i 4 oraz art. 16 Tarcza 4.0.. Dłużnik podejmuje decyzję o ustalaniu Dnia Układowego – przedkłada stosowne oświadczenie Nadzorcy Układu.

Zgodnie z art.15 ust. 5 przed dokonaniem obwieszczenia o otwarciu postępowania Dłużnik przekazuje nadzorcy układu propozycje układowe oraz spis wierzytelności i spis wierzytelności spornych. Fakt ten warunkuje obwieszczenie.

Dobrze przygotowanie przez otwarciem postępowania jest konieczne biorąc pod uwagę nie tylko zapis ustawy, ale także skuteczność negocjacji i procesu w ograniczonym czteromiesięcznym postępowaniu.

Postępowanie o zatwierdzenie układu inicjowane jest dokonaniem obwieszczenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Obwieszczenie zawiera: Oznaczenie dłużnika (imię i nazwisko/nazwę, miejsce zamieszkania / siedzibę, Pesel/KRS, oświadczenie o braku przeszkód do otwarcia postępowania, imię i nazwisko nadzorcy i numer licencji, dzień układowy). W terminie do 3 dni od obwieszczenia Nadzorca Układu zawiadamia właściwy Sąd. (art. 15 ust. 4 Tarcza 4.0).

W celu potwierdzenia wartości wierzytelności prezentowanych przez Dłużnika wysyłane są pisma do Wierzycieli z prośbą o potwierdzenie ich wartości oraz poinformowaniu o rozpoczętym postępowaniu.

Ma to także istotne znaczenie z punktu widzenia ochrony Dłużnika w trakcie trwania postepowania.

• zawieszeniu z mocy prawa ulegają postępowania egzekucyjne (nie są uchylane dokonane); zakaz wszczynania nowych postępowań oraz zakaz wykonywania zabezpieczeń;
• zawieszenie spłat wierzytelności objętych układem – art. 252 PrRestr
• ochrona przed rozwiązywaniem niektórych umów – art. 256 PrRestr

Potwierdzenie sald wierzytelności pozwala przygotować ostateczny spis wierzytelności. Równocześnie formalizowane są propozycje układowe i plan restrukturyzacyjny.

Dłużnik na podstawie przygotowanych dokumentów może rozpocząć negocjacje z Wierzycielami. Zakres propozycji układowych nie jest ograniczany ustawami (z wyjątkiem wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo o czym pisałem wcześniej). Głownie będą one dotyczyć rozłożenia spłaty długu na raty, wydłużenie czasu spłaty, odtroczenie w terminie spłaty, zmiany zabezpieczeń czy konwersji wierzytelności na udziały. Finalnie propozycje muszą zostać zaakceptowane przez wymaganą większość Wierzycieli a propozycje układowe muszą być symetryczne dla wszystkich bez pokrzywdzenia „mniejszych” Wierzycieli.

Głosowanie nad układem odbywa się w dwóch trybach: za pośrednictwem kart do głosowania lub na Zgromadzeniu Wierzycieli. Każda z tych form głosowania może być wyłączną. Można także zastosować formę hybrydową z wykorzystanie obu metod.

Tryb zbierania głosów za pośrednictwem kart do głosowania opisują art. 212-215 i art. 217 PrResrt. Określając sposób oraz wymogi formalne co do kart.

Zgodnie z zapisami art. 19 Tarcza 4.0. możliwe jest zwołanie Zgromadzenia Wierzycieli. Wymaga to stosowania art. 264 PrRest. Fakt zwołania Zgromadzenia podlega publikacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Co ważne dla arytmetyki postępowania o zatwierdzenie układu generalnego przyjęcie układu na Zgromadzeniu Wierzycieli stwierdza się w oparciu o art. 119 PrResrt. Zgodnie z zapisem art.19 ust. 6 Tarcza 4.0. Uchwała o przyjęciu układu przyjmowana jest na podstawie sum wierzytelności głosujących wierzycieli, nie zaś uprawnionych do głosowania (jak wynika z art. 217 PrRestr., który będzie miał zastosowania w przypadku zbierania głosów za pośrednictwem kart do głosowania).

W przypadku układu częściowego jego przyjęcie reguluje art. 186 PrRestr.

Jeśli w okresie 4 miesięcy postępowania o zatwierdzenie układu Dłużnikowi nie uda się uzyskać wymaganej większości – postępowanie wygasa z mocy prawa – art. 20 Tarcza 4.0.

Niezależnie od formy zbierania głosów po uzyskaniu wymaganej większości głosów Wierzycieli Nadzorca układu sporządza sprawozdanie potwierdzające ten fakt. Sprawozdanie stanowi jeden z załączników Wniosku do Sądu o zatwierdzenie układu. Wymogi formalne dla Sprawozdania określa art.220 PrRestr.

W oparciu o sporządzone sprawozdanie Nadzorcy układu, Dłużnik składa wniosek do Sądu o zatwierdzenie Układu zgodnie z wymogami art. 219 PrRestr. Fakt złożenia wniosku podlega publikacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

Sąd zgodnie z art. 223 PrRestr wydaje postanowienie w przedmiocie zatwierdzenia układu.

Efektywność postępowania wymaga przemyślanego, dobrze zaplanowanego działania w oparciu o możliwe warianty opisane w ustawie PrRestr.

Tekst został przygotowany przez Wojciech Bubel i Piotr Elżbieciak z MELIUS Sp. z o.o. Spółki zajmującej się działaniami restrukturyzacyjnymi przedsiębiorstw w ramach Uproszczonego Postępowania Restrukturyzacyjnego – www.melius-restrukturyzacja.pl